హాయ్ ఫ్రెండ్స్ ఈరోజు మనము హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ 14 రకాల అమేజింగ్ వాస్తవాలను మనము తెలుసుకోబోతున్నాము. అంతేకాకుండా హాబుల్స్ పేస్ అంటే ఏమిటి అబుల్స్ పేస్ టెలిస్కోప్ ఎలా పనిచేస్తుంది ప్రజలు హబుల్స్ ఏమని ప్రశ్నిస్తున్నారు అన్న విషయాన్ని మనహబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ము తెలుసుకుందాం.
1.హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ ఏమిటి?
హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కో అనేది భూమి చుట్టూ తిరిగే ఒక అద్భుతమైన ఖగోళ వస్తువు ఇది దూర ప్రాంతంలో ఉన్నటువంటి నక్షత్ రాలను అనేక అంతరిక్షంలో అనేక వస్తువులు పరిశీలించడానికి అద్భుతంగా పనిచేస్తుంది.
2.హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ ఎలా పని చేస్తుంది?
* హబుల్ టెలిస్కోప్లో ఒక పెద్ద ప్రైమరీ మిర్రర్ (2.4 మీటర్లు వెడల్పు)** ఉంటుంది
* ఈ అద్దం ఆకాశంలో నుండి వచ్చిన కాంతిని పట్టుకుంటుంది
* ఆ కాంతిని **సెకండరీ మిర్రర్** ద్వారా తిరిగి ఫోకస్ చేస్తుంది
* ఫోకస్ అయిన కాంతి **ఇన్స్ట్రుమెంట్స్ (కెమెరాలు & స్పెక్ట్రోమీటర్లు)** కి పంపబడుతుంది
3.హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ ప్రత్యేకత ఏమిటి?
భూమి నుండి కనిపించని అంతరిక్షాన్ని స్పష్టంగా చూడగలదు
భూమి మీద ఉండే టెలిస్కోప్స్కు అడ్డుగా ఉండే వాయువులు, పొగ, కాలుష్యం వంటివి హబుల్కు సమస్యలుగా ఉండవు
దీని ద్వారా తీసిన చిత్రాల స్పష్టత – మైక్రో కాంతి రేఖలను కూడా కనిపెట్టగలదు.
4.భూమికి ఎలా వస్తుంది?
హబుల్ తీసిన చిత్రాలు మరియు స్పెక్ట్రం డేటా అంతరిక్ష శాటిలైట్ నెట్వర్క్ ద్వారా భూమికి పంపబడతాయి
NASA వాటిని ప్రాసెస్ చేసి శాస్త్రవేత్తలకు పంపుతుంది
ఈ డేటా ఆధారంగా కొత్త గ్రహాలు, నక్షత్రాల వయస్సు, విశ్వ విస్తరణ మొదలైన వివరాలు అంచనా వేయబడతాయి
5.హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ ప్రయోజనాలు
నక్షత్రాల జననం, మరణం గురించి స్పష్టమైన సమాచారం
డార్క్ ఎనర్జీ, డార్క్ మ్యాటర్ పై పరిశోధనలు
విశ్వ విస్తరణ రేటు (Hubble Constant) అంచనా
మానవులు నివసించగలిగే గ్రహాల అన్వేషణలో తోడ్పాటు
6.14 Amazing హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ వెనుక ఆసక్తికరమైన వాస్తవాలు
- 2011 వసంతకాలం నాటికి, హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ భూమి చుట్టూ సుమారు 1,15,000 సార్లు పరిభ్రమించింది. ఈ మొత్తం ప్రయాణ దూరం దాదాపు 5 బిలియన్ కిలోమీటర్లు (లేదా 3.1 బిలియన్ మైళ్ళు) కాగా, ఇది నెప్ట్యూన్ గ్రహానికి ఒకసారి వెళ్లే దూరానికి సమానం.
- హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ అద్భుతమైన ఖచ్చితతతో పని చేస్తుంది. ఇది కేవలం ఒక ఆర్క్ సెకండ్లో 7/1000వ భాగం కన్నా తక్కువగా కదలకుండా ఉండగలదు. (గమనించాలి: 1 డిగ్రీ = 60 ఆర్క్ నిమిషాలు, ప్రతి ఆర్క్ నిమిషం = 60 ఆర్క్ సెకన్లు). ఈ స్థాయిలో హబుల్, 1 మైలు దూరంలో ఉన్న మానవ జుట్టు వెడల్పుతో కూడిన లక్ష్యాన్ని కూడా ఖచ్చితంగా ఫోకస్ చేయగలదు.
- హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ బరువు సుమారు 11 టన్నులు కాగా, దీని పొడవు 13.2 మీటర్లు ఉంటుంది. ఇది సుమారుగా 11 ధ్రువ ఎలుగుబంట్ల బరువుతో సమానం మరియు దాదాపు 3న్నర మినీ కూపర్ కార్ల పొడవు కన్నా కొద్దిగా తక్కువ.
- హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ ఇప్పటివరకు అత్యంత దూరంలోని గెలాక్సీలను కూడా గుర్తించగల సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది. అయితే, ఇది దగ్గరలో ఉన్న రెండు వస్తువులను మాత్రం చూడలేను — ఒకటి సూర్యుడు, ఎందుకంటే అది ఎంతో ప్రకాశవంతంగా ఉండడం వల్ల హబుల్ సెన్సార్లు దెబ్బతినే అవకాశం ఉంటుంది. మరొకటి బుధుడు, ఎందుకంటే అది సూర్యుడికి చాలా దగ్గరగా ఉండే కారణంగా హబుల్ దానిపై దృష్టి సారించలేం.
- హబుల్ వాస్తవానికి అత్యంత ఖరీదైన మరియు క్లిష్టమైన భారీ డిజిటల్ కెమెరా వలె పనిచేస్తుంది. దీని లోని పరికరాలు ప్రత్యేకమైన ఎలక్ట్రానిక్ డిటెక్టర్ల సాయంతో అంతరిక్షంలో నుంచి వచ్చే కాంతిని పకడ్బందిగా సంగ్రహిస్తాయి.
- హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ దాని పరిమాణం మరియు పనితనాన్ని పరిశీలిస్తే ఆశ్చర్యకరంగా తక్కువ విద్యుత్ వినియోగిస్తుంది — ఇది సుమారు 2800 వాట్ల విద్యుత్ను ఉపయోగిస్తుంది. ఇది సాధారణంగా అధిక వేడి మీద పనిచేసే హెయిర్ డ్రైయర్ (1500 వాట్లు) కంటే కేవలం 1300 వాట్లు ఎక్కువ మాత్రమే. హబుల్కు అవసరమైన శక్తిని 2.6 మీటర్లు వెడల్పు మరియు 7.1 మీటర్లు పొడవు ఉన్న సౌర ప్యానెల్లు ఉత్పత్తి చేస్తాయి.
- హబుల్ పంపే అసలు చిత్రాలు నలుపు మరియు తెలుపు రంగుల్లోనే ఉంటాయి. అయితే, ఇమేజ్ ప్రాసెసింగ్ సమయంలో దానికి అమర్చబడిన రంగు ఫిల్టర్లను ఉపయోగించి, రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ నలుపు-తెలుపు చిత్రాలను కలిపి రంగుల చిత్రాలుగా మారుస్తారు. ఈ విధంగా మనం చూస్తున్న రంగురంగుల హబుల్ చిత్రాలు రూపొందించబడతాయి.
- 1986లో ఛాలెంజర్ స్పేస్ షటిల్ ప్రమాదంలో ధ్వంసమవ్వడంతో, హబుల్ ప్రోగ్రాం ప్రయోగం వాయిదా పడింది. ఆ ఘటన తర్వాత వచ్చిన అన్ని అంతరిక్ష ప్రయోగాలను తాత్కాలికంగా నిలిపివేశారు. చివరకు 1990లో హబుల్ టెలిస్కోప్ను ప్రయోగించారు. ఆ మధ్యకాలాన్ని శాస్త్రవేత్తలు టెలిస్కోప్ను మరింత అభివృద్ధి పరచడానికీ, మెరుగులు దిద్దడానికీ వినియోగించారు. అయితే, ఇది అంచనా ఖర్చును మించి, \$1 బిలియన్ డాలర్లకుపైగా ఖర్చయింది.
- 1990లో హబుల్ నుంచి మొదటి చిత్రాలు వచ్చినప్పుడు, ప్రధాన ఫోకస్ అద్దాన్ని పొరపాటుగా పాలిష్ చేసి చిత్రీకరించారని శాస్త్రవేత్తలు గుర్తించారు. అది కాగితపు షీట్ మందం 1/50వ వంతుకు తక్కువగా పాలిష్ చేయబడినందున, చిత్రాలు అస్పష్టంగా మారాయి. ఈ తీవ్రమైన లోపం “\$1.5 బిలియన్ బ్లండర్”గా ప్రసిద్ధి చెందింది. అయితే, 1993లో వ్యోమగాముల బృందం COR STAR అనే ప్రత్యేకమైన చిన్న అద్దాల పరికరాన్ని టెలిస్కోప్లో ఇన్స్టాల్ చేయడం ద్వారా ఈ లోపాన్ని విజయవంతంగా సరిచేశారు.
- ఇది యూరోఫైటర్ టైఫూన్ యుద్ధ విమానం గరిష్ట వేగం (గంటకు 2,495 కి.మీ) కంటే దాదాపు 11 రెట్లు అధికంగా, గంటకు 28,000 కి.మీ వేగంతో భూమి చుట్టూ పరిభ్రమిస్తుంటుంది.
- హబుల్ టెలిస్కోప్ ద్వారా విశ్వం వయస్సు సుమారు 13 నుండి 14 బిలియన్ సంవత్సరాలుగా ఉన్నట్లు తెలుసుకోవడం సాధ్యమైంది. ఇది గతంలో అంచనా వేసిన 10 నుండి 20 బిలియన్ సంవత్సరాల పరిధితో పోలిస్తే చాలా ఖచ్చితమైన విలువ. అంతేకాదు, విశ్వం విస్తరిస్తున్న వేగానికి సంబంధించిన నిగూఢమైన శక్తి అయిన డార్క్ ఎనర్జీని గుర్తించడంలో హబుల్ కీలక పాత్ర పోషించింది.
- హబుల్ టెలిస్కోప్ అత్యంత అద్భుతమైన స్థలాలను చిత్రీకరించింది. వాటిలో ఒకటి దాని 26వ వార్షికోత్సవ సందర్భంగా విడుదల చేసిన అద్భుతమైన ప్రత్యేక చిత్రం. ఇది ఒక భారీ, అతి వేడి నక్షత్రం వల్ల అంతరిక్షంలోకి ఉప్పొంగిన విశాల గాలి బుడగను చూపిస్తుంది. ఈ చిత్రాన్ని బబుల్ నెబ్యులా లేదా 7635 అని పిలుస్తారు. ఏప్రిల్ 24, 1990న అంతరిక్ష నౌక ద్వారా హబుల్ ప్రయోగించిన సందర్భాన్ని గుర్తు చేసుకునే విధంగా అద్భుతమైన ఈ చిత్రాన్ని ఎంపిక చేశారు.
- హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్కు పేరు పెట్టిన ప్రముఖ ఖగోళ శాస్త్రవేత్త ఎడ్విన్ పావెల్ హబుల్ మొదటగా ఆక్స్ఫర్డ్ యూనివర్సిటీలో న్యాయశాస్త్రాన్ని చదివాడు . అతనికి గణితం మరియు ఖగోళ శాస్త్రాలలో డిగ్రీ ఉన్నప్పటికీ, తన తండ్రి కోరిక మేరకు మరణశయ్యపై ఉన్న తండ్రికి ఇచ్చిన వాగ్దానం మేరకు ఒక సంవత్సరం పాటు న్యాయశాస్త్రాన్ని చదివాడు.
- సౌరవ్యవస్థ వెలుపల, ఇతర నక్షత్రాల చుట్టూ తిరిగే గ్రహాలను ఎక్సోప్లానెట్లు అంటారు. హబుల్ టెలిస్కోప్ ఈ ఎక్సోప్లానెట్లకు సంబంధించిన చిత్రాలను తీసినది, ఇది చాలా కష్టమైన పని. ఎందుకంటే ఈ గ్రహాలు మసకగా ఉండటంతో పాటు, అవి అత్యంత ప్రకాశవంతమైన నక్షత్రాలకు ఎంతో దగ్గరగా ఉంటాయి. 2008లో కెక్ మరియు జెమిని పరిశీలనా కేంద్రాలు, హబుల్ టెలిస్కోప్ల సహాయంతో HR 8799 మరియు ఫోమల్హాట్ b అనే ఎక్సోప్లానెట్లను ఫొటోల్లో కనిపెట్టారు. ఈ గ్రహాలను చూడటానికి, అధిక-కాంట్రాస్ట్ కెమెరాలు లేదా కరోనాగ్రాఫ్లు ఉపయోగించబడతాయి. ఇవి ప్రధాన నక్షత్రం వెలుగును నిరోధించి, దాని చుట్టూ తిరుగుతున్న గ్రహాలను చూడడానికి సహాయపడతాయి.
7.ప్రజలు అడుగుతున్న ప్రశ్నలు
- హబుల్ టెలిస్కోప్ ఇప్పుడు ఎక్కడ ఉంది?
హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ ప్రస్తుతం భూమి చుట్టూ తక్కువ ఎత్తు కక్ష్యలో (Low Earth Orbit) ఉంది. ఇది భూమికి సుమారు **547 కిలోమీటర్ల** ఎత్తులో ప్రతి 90 నిమిషాలకూ ఒకసారి భూమిని చుట్టేస్తూ పరిభ్రమిస్తుంది. ఇది అంతరిక్షంలో ఉండేలా రూపొందించబడి, భూమి వాతావరణం అడ్డుకాలేదు కాబట్టి, అది స్పష్టమైన మరియు ఖచ్చితమైన ఖగోళ చిత్రాలను భూమికి పంపగలగుతుంది.
- హబుల్ ఎందుకు ప్రసిద్ధి చెందింది?హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ ఖగోళ శాస్త్రంలో ఎన్నో విప్లవాత్మకమైన ఆవిష్కారాలకు దోహదపడింది. ఇది ప్రసిద్ధి చెందడానికి ముఖ్యమైన కారణాలు ఇవే:1. **ఆకాశగంగలు మరియు నెబ్యులా చిత్రాలు** – హబుల్ తీసిన ఆకాశగంగలు, నక్షత్ర మేఘాలు (నెబ్యులా) వంటి అద్భుతమైన చిత్రాలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్రసిద్ధి పొందాయి.
2. **విశ్వ వృద్ధి రేటు** – విశ్వం ఎంత వేగంగా విస్తరిస్తోంది అనే అంశాన్ని ఖచ్చితంగా అంచనా వేసింది సమాచారం అందిస్తుంది.
3. **విశ్వ వయస్సు** – హబుల్ సహాయంతో శాస్త్రవేత్తలు విశ్వ వయస్సు కనుగొనేందుకు సుమారు 13.8 బిలియన్ సంవత్సరాలు అని నిర్ణయించారు.
4. **డార్క్ ఎనర్జీ కనుగొనడం** – విశ్వ విస్తరణ వేగాన్ని ప్రామాణికంగా పరిశీలించడం ద్వారా డార్క్ ఎనర్జీ అనే గూఢశక్తి యొక్క ఉనికిని గుర్తించింది.
5. **ఎక్సోప్లానెట్లు మరియు నక్షత్ర జనన ప్రాంతాలు** – సౌర వ్యవస్థ వెలుపల ఉన్న గ్రహాలు, కొత్తగా ఏర్పడుతున్న నక్షత్రాలను అధ్యయనం చేయడంలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషించింది.ఈ కారణాల వల్ల హబుల్ టెలిస్కోప్ను ఆధునిక ఖగోళ శాస్త్రంలో ఒక ఐకానిక్ సాధనంగా పరిగణిస్తారు. **హబుల్ టెలిస్కోప్ ఇంకా ఎంత కాలం పని చేస్తుంది?**
హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ 1990లో అధునాతన టెక్నాలజీ తో ప్రారంభించబడింది. అప్పటి నుండి ఇప్పటివరకు ఇది చాలా అద్భుతముగా పని చేస్తోంది. ప్రస్తుతం దీని వయస్సు 30 సంవత్సరాలకు మించి ఉంటుంది . శాస్త్రవేత్తల అంచనా ప్రకారం, హబుల్ టెలిస్కోప్ **2030ల మధ్య** లేదా **2040 వరకు** పనిచేసే అవకాశం ఉంది.
అయితే, ఇది పూర్తిగా భద్రతగా పనిచేయడం, onboard పరికరాల స్థితి మరియు భూమి యొక్క వాతావరణ ప్రభావాలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. దీనికి ఇంధనం అవసరం లేదు, కానీ దాని భాగాలు శారీరకంగా దెబ్బతిన్నప్పుడు మరమ్మత్తు చేయడం కష్టం అవుతుంది. ఎందుకంటే అంతరిక్ష శాటిలైట్లను రిపేర్ చేసే మానవ మిషన్లు ఇప్పటికి పంపటం లేదు.
అంతేకాక, నాసా ప్రస్తుతం **జేమ్స్ వెబ్ టెలిస్కోప్** వంటి ఆధునిక టెలిస్కోప్లపై దృష్టి పెట్టినప్పటికీ, హబుల్ ఇప్పటికీ ఖగోళ పరిశోధనలకు అమూల్యమైన సమాచారం అందిస్తూనే ఉంది.
మనం భూమి నుంచి హబుల్ను చూడగలమా?
అవును, కొన్ని సందర్భాల్లో **హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ను భూమి నుంచి కళ్లతో చూడటం సాధ్యం అవుతుంది . కానీ అది చాలా ప్రత్యేక పరిస్థితుల్లోనే సాధ్యమవుతుంది. హబుల్ రోజులో అనేకసార్లు భూమి చుట్టూ తిరుగుతుంది, కానీ ఇది **కాంతిని విడుదల చేయదు**, కేవలం సూర్యకాంతిని ఉపయోగించి ప్రతిబింబిస్తుంది.
సూర్యుడు అస్తమించే సమయంలో లేదా ఉదయించే ముందు, ఆకాశం పూర్తిగా చీకటిలోకి వెళ్లకముందు — ఈ సమయంలో హబుల్ పైగా పరిభ్రమిస్తే, అది ఒక **చిక్కని వెండ్రుకల్లాంటి ప్రకాశపు పంక్తిగా** కనిపించవచ్చు. అయితే, ఇది చాలా వేగంగా కదలుతుంది, కాబట్టి చాలా తక్కువ సమయానికి మాత్రమే కనిపిస్తుంది.
ఇది చూసేందుకు స్పెషల్ టెలిస్కోప్ అవసరం లేదు, కానీ **ఆకాశం స్పష్టంగా ఉండాలి**, మరియు **శుద్ధమైన ప్రాంతం (లైట్ పొల్యూషన్ తక్కువగా ఉండే చోట)** కావాలి. అలాగే కొన్ని శాస్త్రీయ వెబ్సైట్లు లేదా యాప్లు హబుల్ ఎప్పుడు కనిపిస్తుందో ముందుగానే తెలియజేస్తాయి.
- **మిల్కీ వే ఆకాశగంగలో ఎంతమంది నక్షత్రాలు ఉన్నాయ్?**మిల్కీ వే ఆకాశగంగా అనేది మన సౌరవ్యవస్థ ఉండే విశాల గాలాక్సీ. శాస్త్రవేత్తల అంచనా ప్రకారం, మిల్కీ వేలో **సుమారు 100 బిలియన్ (10 వేల కోట్లు) నుండి 400 బిలియన్ (40 వేల కోట్లు)** నక్షత్రాలు ఉండే అవకాశముంది.ఇది ఖచ్చితమైన సంఖ్య కాదు, ఎందుకంటే కొన్ని నక్షత్రాలు చాలా మసకగా ఉండటం వల్ల అవి గుర్తించబడలేకపోతుంటాయి. అలాగే, కొత్త నక్షత్రాలు పుడుతూ, పాతవి అంతరించి పోతుంటాయి. కాబట్టి ఈ సంఖ్య కాలక్రమంలో మారుతూ ఉంటుంది.ఇప్పటికీ శాస్త్రవేత్తలు మిల్కీ వే గాలాక్సీ గురించి కొత్త విషయాలు కనుగొంటూ ఉన్నారు, కాబట్టి నక్షత్రాల ఖచ్చిత సంఖ్య తెలుసుకోవడం ఒక సవాలుగానే ఉంది.
- **హబుల్ టెలిస్కోప్ ఎంత దూరం వరకు చూడగలదు?**హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ అతి దూరం ఉన్న ఖగోళ వస్తువులను కూడా చూడగలదు. ఇది సుమారు **13.4 బిలియన్ ప్రకాశ సంవత్సరాల దూరం వరకు** కనిపించగలదు. అంటే, హబుల్ చూస్తున్న కొన్ని ఆకాశగంగలు, నక్షత్రాలు విశ్వం ఆరంభమైన కొద్ది కోట్ల సంవత్సరాల తర్వాత ఏర్పడినవని తెలియజేస్తుంది.ప్రకాశ సంవత్సరాల పాయింట్లో చెప్పాలంటే — ఒక **ప్రకాశ సంవత్సరం** అంటే కాంతి ఒక సంవత్సరం కాలంలో ప్రయాణించే దూరం, అంటే సుమారు **9.46 ట్రిలియన్ కిలోమీటర్లు**. హబుల్ 13.4 బిలియన్ ప్రకాశ సంవత్సరాల దూరం చూడగలదంటే, అది అననుసంధానమైన విశ్వాన్ని పరిశీలించగల శక్తివంతమైన టెలిస్కోప్ అనే అర్థం.ఈ సామర్థ్యం వల్ల, శాస్త్రవేత్తలు విశ్వం ఎలా అభివృద్ధి చెందింది, ప్రారంభ గాలాక్సీలు ఎలా ఏర్పడ్డాయనే విషయాలను అధ్యయనం చేయగలుగుతున్నారు.
హబుల్ టెలిస్కోప్ మరో పేరు ఏమిటి?
హబుల్ టెలిస్కోప్కు మరో పేరు లేదు, కానీ దీన్ని సాధారణంగా HST అని సంక్షిప్తంగా పిలుస్తారు.HST అన్నది Hubble Space Telescope యొక్క షార్ట్ ఫామ్.ఇది NASA మరియు ESA (European Space Agency) సంయుక్తంగా అభివృద్ధి చేసిన ఒక ప్రసిద్ధిగాంచిన అంతరిక్ష పరిశీలనా టెలిస్కోప్.అయితే, ఇది “ఎడ్విన్ పావెల్ హబుల్” గారి పేరు మీద పెట్టబడింది, కాబట్టి కొందరు దీన్ని “హబుల్ టెలిస్కోప్”, మరికొందరు “ఎడ్విన్ హబుల్ టెలిస్కోప్” అని కూడా అనవచ్చు, కానీ అవి అధికారిక పేర్లు కావు.
ఎడ్విన్ హబుల్ వివాదం ఏమిటి?
**ఎడ్విన్ హబుల్ సంబంధిత ప్రధానమైన “వివాదం” (controversy) అనేది ఎక్కువగా శాస్త్రీయ కృతజ్ఞతలు మరియు గుర్తింపు చుట్టూ ఉంది**, హబుల్ స్వయంగా ఏనాడూ నేరుగా నెగెటివ్ వివాదాల్లో ఉండలేదు. కానీ కొన్ని అంశాలు చర్చకు లోనయ్యాయి:
1. **హబుల్ vs లెమాత్రె – విశ్వ విస్తరణ సిద్ధాంతం**
* **జార్జ్ లెమాత్రె (Georges Lemaître)** అనే బెల్జియన్ ఖగోళ శాస్త్రవేత్త, విశ్వం దినములు గడిచే కొద్ది విస్తరిస్తోందన్న సిద్ధాంతాన్ని **హబుల్ కంటే ముందే** కనుగొన్నాడు (1927లో).
* కానీ **ఎడ్విన్ హబుల్** 1929లో గాలాక్సీలు దూరం వెళ్లిపోతున్నాయని గుర్తించి , అది “తాను కనిపెట్టినట్టు ”గా ప్రసిద్ధి చెందాడు.
* దీనివల్ల, **”హబుల్ లా”** (Hubble’s Law) అనే పేరుతో ఈ సిద్ధాంతం గుర్తింపు పొందింది. కానీ చాలా కాలానికి లెమాత్రెకు తగిన గుర్తింపు రాలేదు.ఈ విషయంలో చర్చ**: కొంతమంది శాస్త్రవేత్తలు మరియు చరిత్రకారులు ఇది “గుణాత్మక చీటింగ్” (credit appropriation) అని విమర్శలు చేశారు — హబుల్ లెమాత్రె పనిని పూర్తిగా రిఫరెన్స్ చేయలేదని.
—
2. **నోబెల్ బహుమతి వివాదం**
* ఎడ్విన్ హబుల్ చేసిన అద్భుత ఖగోళ పరిశోధనలకు ఆయనకు **నోబెల్ బహుమతి ఇవ్వకపోవడం అనేది బాధాకరమైన విషయం **.
* కారణం: అప్పట్లో **నోబెల్ కమిటీ “ఆస్ట్రోనమీ” (Astronomy)ను స్వతంత్ర విభాగంగా పరిగణించలేదు**. కేవలం “ఫిజిక్స్” అనే విభాగంలో మాత్రమే బహుమతులు ఇచ్చేవారు.
* ఇది కూడా ఒక చర్చనీయాంశంగా మారింది — ఎందుకంటే హబుల్ చేసిన పని ఖచ్చితంగా నోబెల్ స్థాయి పరిశోధనగా పరిగణించబడింది.3. **వ్యక్తిగత ప్రస్తావనలు (సామాజిక స్థానం)**
* హబుల్ కొన్నిసార్లు తనను ఒక “ఆంగ్ల సాహిత్య విశ్లేషకుడిగా” లేదా “జెంటిల్మాన్ సైంటిస్ట్”గా పరిచయం చేసుకునేవాడు.
* కొన్ని సందర్భాల్లో అతను ఖగోళ శాస్త్రజ్ఞుడిగా కాకుండా **తన సామాజిక హోదా పెంచుకునేలా ప్రయత్నించాడని** విమర్శలు ఉన్నాయి.ఎడ్విన్ హబుల్ సమాధి ఎక్కడ ఉంది?
అతను సెప్టెంబర్ 28, 1953న కాలిఫోర్నియాలోని శాన్ మారినోలో అతను మరణించాడు . అతనికి మెదడులో రక్తం గడ్డకట్టడం వలన అతను మరణించాడు . బాధాకరమైన విషయం ఏమిటంటే అతనికి అంత్యక్రియలు జరగలేదు .హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ మొదటిసారి ఉపయోగించినప్పుడు ఏ సమస్యను ఎదుర్కొంది?
**హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ను మొదటిసారి ఉపయోగించినప్పుడు ఎదురైన ప్రధాన సమస్య** —దాని ప్రధాన అద్దంలో ఉన్న తక్కువ తేడా వల్ల చిత్రాలు అస్పష్టంగా (blurred) కనిపించటం.**
అసలు సమస్య ఏమిటి?
* 1990లో హబుల్ ప్రారంభించాక, టెలిస్కోప్ తీసిన మొదటి చిత్రాలు స్పష్టంగా కనిపించకపోవడం .
* శాస్త్రవేత్తలు గుర్తించిన విషయం ఏమిటంటే , హబుల్లో ఉన్న **ప్రధాన ఫోకసింగ్ అద్దం** (primary mirror) **సరిగ్గా పాలిష్ చేయలేదు** అన్న విషయం కనుగొన్నారు .
* అది కేవలం **కాగితపు షీట్ మందం (1/50th thickness of a paper)** తేడా మాత్రమే అయినా, అంత తక్కువ లోపం కూడా స్పేస్ టెలిస్కోప్కు పెద్ద సమస్యగా మారింది.
* ఈ లోపం వల్ల **చిత్రాలు అస్పష్టంగా, తప్పుగా ఫోకస్ అయినట్లుగా** వచ్చాయి.2. మరి ఈ సమస్యకు పరిష్కారం ఏమిటి ?
* ఈ సమస్యను **1993లో** నాసా వ్యోమగాముల బృందం **”కోర్స్టర్” (COSTAR)** అనే చిన్న అద్దాల పరికరాన్ని ఇన్స్టాల్ చేయడం ద్వారా పరిష్కరించింది.
* ఇది **హబుల్కు corrective lenses** లా పనిచేసి దాని సహాయం తో అద్భుతమైన చిత్రాలను తీసింది.
* అప్పటి నుంచి హబుల్ అత్యంత స్పష్టమైన ఖగోళ చిత్రాలను తీసే అత్యుత్తమ టెలిస్కోప్గా నిలిచింది.ఈ సమస్య ఎందుకు ప్రత్యేకంగా గుర్తింపు పొందింది?
* ఈ లోపాన్ని **”\$1.5 బిలియన్ బ్లండర్”** అని పిలిచారు.
* హబుల్ను అభివృద్ధి చేయడంలో వచ్చిన ఖర్చుతో పాటు, అద్దం లోపం ఓ పెద్ద ఉదాహరణగా మారింది — ఎంత చిన్న పొరపాటైనా స్పేస్ సాంకేతికతలో ఎంతటి ప్రభావం చూపించగలదో తెలుపుతూ.ఎడ్విన్ హబుల్ 1929 లో ఏమి జరిగింది?
**ఎడ్విన్ హబుల్ 1929లో చేసిన శాస్త్రీయ ఆవిష్కారం ఖగోళ శాస్త్ర చరిత్రలో ఒక పెద్ద మలుపు తీసుకువచ్చింది.**1929లో హబుల్ చేసిన ముఖ్యమైన కృషి యొక్క ఫలితం :
**👉 “హబుల్ లా” (Hubble’s Law) అనే సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించాడు.**
ఇది ఏమిటి?
హబుల్ 1929లో గమనించిన విషయం:
* అతను అనేక ఆకాశగంగలను (galaxies) పరిశీలించాడు.
* వాటిలోని కాంతి **రెడ్షిఫ్ట్** (Redshift) అనే ప్రభావాన్ని చూపుతుందని గమనించాడు — అంటే ఆకాశగంగలు మనం ఉన్న దిక్కు నుండి **దూరంగా వెళ్లిపోతున్నాయి**.
* దీనిని ఆధారంగా తీసుకొని, హబుల్ ప్రతిపాదించిన సిద్ధాంతం:
👉 **“ప్రతి ఆకాశగంగ దూరంగా వెళ్లిపోతోంది — దాని దూరం అందనంత వేగంగా అది దూరం వెళ్తుంది.”**
ఈ సిద్ధాంతం పేరే: **హబుల్ లా (Hubble’s Law)**
మూలవాక్యం:
**v = H₀ × d**
(v = వేగం, d = దూరం, H₀ = హబుల్ స్థిరాంకం)దీని ప్రాముఖ్యత:
* ఇది **విశ్వం స్థిరంగా ఉన్నదనే పాత నమ్మకాన్ని తిప్పి పారేసింది**.
* విశ్వం స్థిరంగా లేదు, అది **విస్తరిస్తోంది** అన్న ఆధారం ఇది.
* ఈ అవగాహన ఆధారంగా **బిగ్ బ్యాంగ్ సిద్ధాంతం (Big Bang Theory)** కూడా బలపడింది.
ఇది ఎందుకు చారిత్రాత్మకంగా మారింది?
* 1929లో చేసిన ఈ పరిశోధనతో, **ఎడ్విన్ హబుల్ “ఆధునిక ఖగోళ శాస్త్రానికి పితామహుడు”గా గుర్తింపు పొందాడు**.
* అతని పేరు మీదే **హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్** పేరు పెట్టారు.హబుల్ చంద్రుని కంటే దగ్గరగా ఉందా?
అవును, హబుల్ టెలిస్కోప్ చంద్రునికి కంటే భూమికి చాలా దగ్గరగా ఉంటుంది.**
వివరంగా:1. హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్**
– భూమికి సుమారు **547 కిలోమీటర్ల** ఎత్తులో *Low Earth Orbit (LEO)* లో ఉంది.ఇది ప్రతి **90 నిమిషాలకు** ఒకసారి భూమి చుట్టూ తిరుగుతుంది.* **చంద్రుడు**
– భూమికి సగటుగా సుమారు **3,84,400 కిలోమీటర్ల** దూరంలో ఉంటాడు.
తేడా:> **హబుల్ → 547 కిమీ**
> **చంద్రుడు → 3,84,400 కిమీ**అంటే, **హబుల్ చంద్రుని కంటే దాదాపు 700 రెట్లు భూమికి దగ్గరగా ఉంది**.
మిక్స్ అయ్యే అపోహ:
* కొందరికి “హబుల్ అంతరిక్షంలో ఉంది కాబట్టి అది చంద్రుని దగ్గరగా ఉంటుంది” అన్న భ్రమ ఉండవచ్చు.
* కానీ వాస్తవానికి, హబుల్ **భూమి ఆవరణకు కొద్దిగా బయట** మాత్రమే ఉంది — అది చంద్రుడికి చాలానే దూరంగా ఉంటుంది.అవును, హబుల్ స్పేస్ టెలిస్కోప్ చంద్రుని చిత్రాలను తీయగలదు, కానీ అది తరచూ చంద్రునిపై దృష్టి పెట్టదు.
ఎందుకు హబుల్ చంద్రుని చిత్రాలు తక్కువగా తీస్తుంది?
హబుల్ ప్రధానంగా చాలా దూరంలోని వస్తువులను పరిశోధిండానికి కనుగొనబడింది — అందులో ఆకాశగంగలు, నెబ్యులా, ఎక్సోప్లానెట్లు మొదలైనవి ఉంటాయి.చంద్రుడు భూమికి చాలా దగ్గరగా ఉండటంతో, అతని కాంతి ఎక్కువగా ఉంటుంది (bright object).
హబుల్ యొక్క కెమెరాలు సున్నితమైన కాంతి (faint light) కోసం తయారు చేయబడ్డాయి. చంద్రుని ప్రకాశం అధికంగా ఉండటంతో, అతిగా వెలిగే వస్తువుల మీద దృష్టిపెడితే కెమెరాలు డామేజ్ అవే ప్రమాదం ఉంటుంది.
2005లో, హబుల్ టెలిస్కోప్ చంద్రునిపై నీటి ఆవిరి లాంటి ములకులను గమనించడానికి ప్రయత్నించింది.2012లో, హబుల్ “గిబ్బస్ మూన్” (Gibbous Moon) అనే చంద్రుని దశలో కొన్ని ప్రయోగాత్మక చిత్రాలు తీసింది.చంద్రునిపై పడిన కొన్ని చిన్న బాహ్య వస్తువుల ప్రభావాలను కూడా హబుల్ పరిశీలించింది.
సరైన ఉపగ్రహాల తో పోలిస్తే:
Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO), Chandrayaan-2 Orbiter వంటి ఉపగ్రహాలు చంద్రుని చిత్రాలను అత్యంత స్పష్టంగా తీస్తాయి.
హబుల్ వాటి కంటే చంద్రుని చిత్రీకరణలో ప్రాధాన్యత ఇవ్వదు.
వివరంగా చెప్పాలంటే
హబుల్ చంద్రుని చిత్రాలను తీయగలదు — కానీ తక్కువ సమయానికే, కారణం:చంద్రుని తీవ్రమైన కాంతి,హబుల్ ప్రయోజనం చాలా దూరంలోని వస్తువుల పరిశీలనకే పరిమితం కావడం.హబుల్ టెలిస్కోప్ చంద్రుని ల్యాండింగ్ను చూడగలదా?
సాధారణంగా కాదు — హబుల్ టెలిస్కోప్ చంద్రునిపై జరిగిన ల్యాండింగ్లను (Moon landings) చూడలేదు.
ఎందుకు చూడలేదు?
హబుల్ టెలిస్కోప్ను ప్రధానంగా బహుదూర ఖగోళ వస్తువులను పరిశీలించేందుకు రూపొందించారు, కానీ:స్పష్టత పరిమితి (Resolution Limit):
హబుల్ కెమెరాలు అత్యంత అధునాతనంగా ఉన్నా కూడా,
చంద్రునిపై ఉన్న ఒక చిన్న “ల్యాండర్” లేదా “అంట్రోనాట్ ఫుట్ప్రింట్స్” వంటి జాడలను సూక్ష్మంగా గుర్తించలేవు.ఉదాహరణకి, ఒక LRO (Lunar Reconnaissance Orbiter) మాత్రమే చంద్రునిపై 1 మీటర్ వరకూ విడిపాటుతో చిత్రాలు తీయగలదు.
హబుల్ విడిపాటు సామర్థ్యం — చంద్రునిపై 100 మీటర్ల కంటే చిన్న వస్తువులను చూడలేను.
దూరం ఎక్కువగా ఉండడం:
చంద్రుడు హబుల్కు దగ్గరగా ఉన్నప్పటికీ,
హబుల్ మైక్రో స్కేల్ పరిశీలనలకు కాదు, మ్యాక్రో స్కేల్ విశ్వ పరిశీలనకు సరిపడేలా రూపొందించబడింది.చంద్రునిపై అమెరికా Apollo మిషన్ల ల్యాండింగ్ ప్రాంతాలను చూసేందుకు
NASA యొక్క LRO వంటి ప్రత్యేక చంద్ర ఉపగ్రహాలను ఉపయోగిస్తున్నారు.ఆ ఉపగ్రహాలు ఆంట్రోనాట్ల ఫుట్ప్రింట్లు, ల్యాండర్ భాగాలు కూడా గుర్తించగలుగుతున్నాయి.హబుల్ దేవుని నమ్ముతాడా?
హబుల్ దేవుడిని నమ్ముతాడా? అనే ప్రశ్న ఒక చిన్న భ్రమను కలిగించవచ్చు, ఎందుకంటే “హబుల్” అనేది ఒక స్పేస్ టెలిస్కోప్ — అది ఒక యంత్రం మాత్రమే. మనలాగా భావించడం, నమ్మకం కలగడం వంటి లక్షణాలు ఇందులో ఉండవు .
హబుల్ అంటే ఏమిటి?
హబుల్ అనేది NASA & ESA సంయుక్తంగా రూపొందించిన ఒక ఖగోళ పరిశోధనా టెలిస్కోప్.ఇది 1990లో అంతరిక్షంలో ప్రవేశించింది.
ఇది మనకి విశ్వం, నక్షత్రాలు, నెబ్యులాలు వంటి ఎన్నో అద్భుత దృశ్యాలను అందించింది.
దేవునిపై నమ్మకం ఎవరిది?
దేవుడిపై నమ్మకం అనేది మనుషుల వ్యక్తిగత విశ్వాసం.
హబుల్ టెలిస్కోప్ను రూపొందించిన శాస్త్రవేత్తలు, ఇంజినీర్లు, వ్యోమగాములు ఎవరు దేవుడిపై నమ్మకం ఉంచారో లేదా ఉంచలేదో చెప్పడం వారి వ్యక్తిగత విషయమే.హబుల్ టెలిస్కోప్కి భావోద్వేగాలు లేదా నమ్మకాలు ఉండవు, అది మనిషి రూపొందించిన యాంత్రిక పరికరం మాత్రమే.మీకు ఎడ్విన్ హబుల్ గురించి కావాలా? లేక హబుల్ రూపకర్తల వ్యక్తిగత విశ్వాసాలపై సమాచారం కావాలా? చెప్తాను.హబుల్ సూర్యుడిని చూడగలదా?
హబుల్ టెలిస్కోప్ సూర్యుడిని చూడగలదా? అనే ప్రశ్నకు సరైన సమాధానం: లేదు, హబుల్ టెలిస్కోప్ సూర్యుడిని ప్రత్యక్షంగా చూడదు.
ఎందుకు చూడదు?
సూర్యుడు చాలా ప్రకాశవంతంగా ఉంటాడు:
హబుల్ చాలా సున్నితంగా పనిచేసే అధిక సామర్థ్యం గల కెమెరాలను కలిగి ఉంటుంది.సూర్యుడిని ప్రత్యక్షంగా చూసే ప్రయత్నం చేస్తే, దాని కెమెరాలు స్థిరంగా పనిచేయకపోవచ్చు లేదా పాడవచ్చు (sensor damage).
హబుల్ రూపకల్పన:
హబుల్ టెలిస్కోప్ను బహుదూర నక్షత్రాలు, నెబ్యులా, గెలాక్సీలు, ఎక్సోప్లానెట్లు వంటి comparatively dim వస్తువులను చూసేందుకు రూపొందించారు.
అందుకే, సూర్యుని చూపించేందుకు ఇది తగదు.
సూర్యుడిని ఎవరు పరిశీలిస్తారు?
సూర్యుడిని అధ్యయనం చేసేందుకు NASA మరియు ఇతర సంస్థలు ప్రత్యేకంగా సోలార్ టెలిస్కోప్స్ ను ఉపయోగిస్తారు:
SOHO (Solar and Heliospheric Observatory)
Parker Solar Probe
Solar Dynamics Observatory (SDO)
ఈ టెలిస్కోపులు మాత్రమే సూర్యునిపై ఉన్న ఫ్లేర్స్, స్పాట్స్, కిరణాల ప్రభావాన్ని అతి సమీపంగా పరిశీలించగలవు.